Համառոտ տեղեկություններ նախորդ շաբաթվա ժամանակամիջոցում Իրանի հետ կապված կարևոր իրադարձությունների մասին.Հենակետ

Իրանի ռազմական ոլորտի վերաբերյալ իրադարձություններ

• Իրանցիները սոցիալական ցանցերում գնահատում են, թե որքան արդյունավետ կարող է լինել իրանական Tufan ATGM-ը Ուկրաինային խոստացված եվրոպական և ամերիկյան տանկերի (մասնավորապես՝ Leopards) դեմ։ Մի շարք իրանցի փորձագետների կարծիքով՝ դա շատ արդյունավետ է։ Tufan ՝ամերիկյան TOW-ի պատճենը։ Tufan-3-ը կարող է վերևից հարձակվել տանկի վրա (վերևից գրոհ), ինչպես Kornet-ը և Javelin-ը: Իսկ Tufan-4-ով սկսվում են արդիականացված տարբերակները։ Թուֆանի հիման վրա Ղայեմ հրթիռը ստեղծվել է նաև անօդաչու թռչող սարքերի և ուղղաթիռների դեմ (կրակի հեռահարությունը՝ 6 կմ, հաղթահարելը 26 վայրկյանում, արագությունը 240–310 մ/վ է)։

• Իրանական Սպահանում ուժեղ պայթյուն է տեղի ունեցել։ Ինչպես տեղեկացնում է Irna գործակալությունը, միջադեպն արձանագրվել է 2023թ. հունվարի 28-ի երեկոյան, ժամը 23։30-ի սահմաններում, անօդաչու թռչող սարքերի կիրառմամբ հարձակման անհաջող փորձ է եղել ՊՆ կենտրոններից մեկի վրա։ ԱԹՍ-ներից մեկը խոցվել է, իսկ երկուսն ընկել ՀՕՊ պաշտպանական թակարդների մեջ և ոչնչացվել, հստակեցնում է իրանական կողմը։ Բարեբախտաբար, զոհեր և վիրավորներ չկան։ Արտադրամասի տանիքին միայն փոքր վնաս է հասցվել։ Սարքավորումը անձեռնմխելի է։ Օգտագործվել են երեք առաջադեմ կվադրոկոպերներ։ Նրանց դեմ գործարկվել են էլեկտրոնային պատերազմի համակարգեր, որոնց հաջողվել է խոցել երկու դրոն։ Մեկն ընկնելու ժամանակ փշրվել է, իսկ մյուսը մասնակի է տուժել և հանձնվել է ուժայիններին՝ ուսումնասիրության։ Սպահանում իրանական ռազմական օբյեկտի վրա հարձակված անօդաչու թռչող սարքի մնացորդները նույնն են, ինչ իսրայելական անօդաչու թռչող սարքը, որը վերցրել էին լիբանանցի զինվորները 2019 թվականի օգոստոսի 25-ին Բեյրութից հարավ ընկած վթարից հետո:

• Իրանի պետական IRNA գործակալությունը հայտնում է, որ բացի Սպահանից, որևէ այլ քաղաքում ոչ մի հարձակում կամ միջադեպ չի եղել ռազմավարական և ռազմական օբյեկտների վրա։ Իրանի այլ քաղաքներում պայթյունների մասին տեղեկատվությունը գործակալությունը գնահատել է որպես իսրայելական ապատեղեկատվություն։ Ինչ վերաբերում է Ազերշահր քաղաքի շարժիչային յուղերի արտադրության գործարանում բռնկված հրդեհին, ապա, ըստ Արևելյան Ադրբեջանի ճգնաժամային արձագանքման ծառայության ղեկավարի, հրդեհի պատճառ է դարձել վառելիքի արտահոսքը։ Համադան նահանգի փոխնահանգապետը նույնպես հերքել է գավառի մայրաքաղաքում պայթյունների մասին լուրերը։ Հերքվում են նաև Ալբորզ նահանգում պայթյունների մասին տեղեկությունները։

• Իրանի ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդին մոտ կանգնած աղբյուրները հայտնել են, որ Սպահանում ռազմական օբյեկտի վրա վերջին հարձակման ժամանակ օգտագործված միկրոԱԹՍ-ները և պայթուցիկները «այլախոհ քրդական խմբավորումների» կողմից տեղափոխվել են Իրան՝ Իրաքյան Քուրդիստանի միջոցով «օտարերկրյա հետախուզական գործակալության պատվերով»:

• Սպահանում ռազմական գործարանի վրա հարձակումն անպատասխան չի մնա, ասել է Իրանի խորհրդարանի արտաքին քաղաքականության հանձնաժողովի անդամ Մահմուդ Աբբասզադե Մեշկինին։

• Al Arabiya-ն հայտնում է, որ Միացյալ Նահանգները ներգրավված է Իրանում ռազմական օբյեկտների վրա գիշերային հարձակման մեջ, ինչը ենթադրաբար նախազգուշացում է Թեհրանին։

• Պենտագոնը հերքել է իր առնչությունը Իրանին հասցված հարվածներին։ ԱՄՆ-ի ոչ մի ուժ ներգրավված չի եղել Իրանի դեմ հարվածներին, Reuters-ին հայտնել է ԱՄՆ խոսնակ, գեներալ Պատրիկ Ռայդերը, որը հրաժարվել է այլ մեկնաբանություններ տալ:

• Իսրայելը մեծ խնդիրներ կունենա Իրանում Սու-35-ի տեղակայումից հետո գրել է ամերիկյան Newsweek-ի հրատարակությունը։ Ռուսաստանից Իրան Սու-35 կործանիչների մատակարարումը, որը ավարտին մոտ է, մեծ ազդեցություն կունենա Մերձավոր Արևելքում Վաշինգտոնի և նրա դաշնակիցների անվտանգության շահերի վրա։ Ռուսական Սու-35 կործանիչների մատակարարումն Իրանին կարող է փոխել ռազմական խաղի կանոնները Մերձավոր Արևելքում։

• Անվտանգության Իսրայելի պաշտպանության կայքը զեկույցում զգուշացրել է գիտական ոլորտների բոլոր գիտնականներին և ակտիվիստներին ցանկացած գիտական հանդիպման և կոնֆերանսի մասնակցելու ինտերնետ հրավերը դիտարկել որպես հետախուզության ներթափանցում: Վերջին ամիսներին և շաբաթներին իսրայելցի համալսարանական շատ պրոֆեսորներ և գիտական փորձագետներ խաբվել են այս հրավերներով՝ մասնակցելու առցանց գիտական հանդիպումներին և պատասխանել Իրանի հետախուզական գործակալությունների հարցերին՝ հավատալով կեղծ գիտական մթնոլորտին: Այս զեկույցում ասվում է, որ Իրանի հետախուզական ուժերին հաջողվել է մուտք գործել բազմաթիվ բարձրաստիճան գիտնականների, ովքեր նախկինում առնչվել են Իսրայելի պաշտպանության նախարարության նախագծերին իրական և վիրտուալ տարածքում։ Իրանի հետախուզական ծառայությունները գիտնականների, լրագրողների, բարերարների, հասարակական գործիչների, լեզու սովորողների, գործարար ակտիվիստների և այլնի անվան տակ իսրայելցի գիտնականներին հրավիրում են արտերկիր կամ կեղծ վիրտուալ հանդիպումներ անցկացնելով նրանց տեղեկատվությանը հասանելիություն են ստանում:

Իրանի ներքաղաքական զարգացումների մասին

• Նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին կարգադրել է ձմռանը գազի սակագինը նվազեցնել 70%-ով.

• 5.9 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժի վնասը պարզվում է։ Ստորգետնյա ցնցումների էպիկենտրոնը գտնվել է Արեւմտյան Ադրբեջանի նահանգի Խոյ քաղաքից 8 կմ հարավ-արեւմուտք։ Ձեռնարկվել են պայմանավորվածություններ շտապ օգնության պարագաների և դեղերի անհապաղ առաքման համար։ Նաև մինչև 3600 վրաններ են տեղակայվել Ղազվին, Թեհրան, Գիլան և այլ նահանգներում։Իրանի հյուսիս-արևմուտքում տեղի ունեցած երկրաշարժից տուժածների թիվը մոտեցել է 1000 մարդու։ Վերջին տվյալներով՝ Արեւմտյան Ադրբեջանի նահանգում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետեւանքով տուժել է 973 մարդ։ Առնվազն երեքը մահացել են։

• Իրանի տիեզերական գործակալությունը, 10-ամյա տիեզերական պլանի իրագործման շուրջ առաջին պաշտոնական հանդիպումը ունենալով, գործնականում սկսել է ռազմավարական այս ծրագրի իրականացման գործընթացը։ Այս պլանի համաձայն՝ առաջիկա 10 տարում Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը կդառնա տիեզերական տեխնոլոգիաների զարգացման եւ տիեզերական օբյեկտների արձակման ծառայությունների մատուցման տարածաշրջանային կենտրոն։ Նպատակը կիրականացվի պատժամիջոցների պայմաններում՝ հենվելով երկրի մասնագետների ներքին հնարավորությունների ու գիտելիքների վրա։

• Իրանական ապրանքների գնորդներ են 145 երկրներ։ Իրանի մաքսատան հրապարակած վերջին վիճակագրության համաձայն՝ ավելի քան 43 միլիարդ դոլարի ոչ նավթային ապրանքներ են արտահանվել 145 երկրներ։ Իրանական արտադրանքի ամենամեծ գնորդը Չինաստանն է՝ մոտ 28% մասնաբաժինով։ Իրանական ապրանքները առաքվում են նաև Իրաք, Թուրքիա և ԱՄԷ։

• 100% էլեկտրաէներգիայի հասանելիություն Իրանի բնակչության համար։ Վերջին 44 տարիների ընթացքում, չնայած ամենախիստ պատժամիջոցներին, իրանցիների էլեկտրաէներգիայի հասանելիությունը 17%-ից հասել է 100%-ի։ Իրանցիների էլեկտրաէներգիայի հասանելիությունն աճել է 6,25 անգամ, ընդ որում երկրի 100 տոկոսանոց էլեկտրաէներգիայի ծածկույթը զգալիորեն տարբերվում է համաշխարհային միջինից:

Տարածաշրջանային ծրագրերի մասին

Իրանի և Ռուսաստանի կենտրոնական բանկերի ներկայացուցիչները համաձայնագիր են ստորագրել ֆինանսական և բանկային գործառնությունների պարզեցման աշխատանքների վերաբերյալ։ Իրանի կարգավորող մարմնի նախագահ Մոհամմադ Ռեզա Ֆարզինի խոսքով՝ Ռուսաստանի Դաշնության Կենտրոնական բանկի ֆինանսական հաղորդագրությունների համակարգը միավորվել է Իրանի Կենտրոնական բանկի SEPAM-ի (Էլեկտրոնային վճարումների հաղորդագրությունների փոխանցման համակարգի) հետ։ Սա Իրանին թույլ տվեց միանալ 106 ոչ ռուսական բանկերի:

Վերջին 15 ամիսների ընթացքում Ռուսաստանը մոտ 2,7 միլիարդ դոլարի ներդրում է կատարել Իրանում երկու նավթային նախագծերում։ Այս ցուցանիշը կազմում է այս ժամանակահատվածում Իրանի կողմից ներգրավված ընդհանուր օտարերկրյա ներդրումների մոտ 45%-ը։ Միաժամանակ Չինաստանը Իրանում ներդրել է մոտ 185 մլն դոլար, ինչը չափազանց փոքր է՝ հաշվի առնելով բանակցությունների ու հանդիպումների քանակը։

Իրանի արտաքին գործերի նախարարը հայտարարել է, որ Պաղեստինի ժողովուրդը հաղթելու է և ազատագրելու է Երուսաղեմը և պաղեստինյան բոլոր հողերը։ Բացի այդ, դիվանագետը ՀԱՄԱՍ-ի քաղբյուրոյի ղեկավարին հրավիրել է Իսլամական Հանրապետություն։

ԱՄՆ-ը նոր պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի դեմ։ ԱՄՆ ֆինանսների նախարարությունը հայտարարություն է տարածել, որում նշվում է, որ պատժամիջոցների ցանկում ներառել է 7 իրանական կազմակերպություն՝ «Ուկրաինայի դեմ ռուսական անօդաչու թռչող սարքեր ուղարկելու պատճառով»։

ԵՄ-ն նոր պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի դեմ։ Եվրամիությունը պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի ավիաշինական արդյունաբերական ընկերության (IAMI) նկատմամբ։

Ավստրալիան պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի 16 ֆիզիկական անձանց և կազմակերպությունների նկատմամբ։ Ավստրալիան այսօր սահմանել է ճանապարհորդության սահմանափակումներ և ակտիվների սառեցում 16 իրանցի անձանց և կազմակերպությունների, այդ թվում՝ Իրանի բանակի ղեկավարի և Բասիջի դիմադրության ուժերի նշանավոր գործիչների նկատմամբ:

Իրանում Ադրբեջանի դեսպանատան վրա հարձակման ժամանակ ահաբեկչության նշաններ չեն հայտնաբերվել։ Թեհրանում Ադրբեջանի դեսպանատան վրա կատարված հարձակման ժամանակ Իրանը ահաբեկչական գործողության հետքեր չի հայտնաբերել։ Այս մասին հայտարարել է Իրանի խորհրդարանի խոսնակ։

ԵՄ-ն անօրինական է համարում Իրանի պատասխան պատժամիջոցները ԵՄ քաղաքացիների և կազմակերպությունների դեմ։ Այս մասին ճեպազրույցում հայտարարել է եվրոպական դիվանագիտության ղեկավար Խոսեպ Բորելի պաշտոնական ներկայացուցիչը։

Գերմանիայի փոխարտգործնախարարը հայտարարել է, որ Իրանը չի կարող երաշխավորել դեսպանատների անվտանգությունը։ Իրենք արտակարգ խորհրդակցություն կունենանք Իրանից գերմանացի աշխատակիցների տարհանման հարցով։

Բրիտանիան կասեցրել է իրանական ԻՀՊԿ-ի դեմ նախագիծը։ Times-ը հայտնել է, որ Լոնդոնը հրաժարվել է Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը որպես «ահաբեկչական կազմակերպություն» անվանելու ծրագրերից:

Մեծ Բրիտանիան նույնպես մտադիր է փակել իր դեսպանատունը և կոչ անել իր բոլոր քաղաքացիներին լքել Իրանը։

Կատարի արտգործնախարարը գաղտնի ուղերձ է կրում Բայդենի վարչակազմից և նախատեսում է պատասխանը փոխանցել Իրանին և ամերիկյան կողմին։ Տպավորություն է ստեղծվում, որ այդ ուղերձները ցույց են տալիս երկու կողմերի ատամները, այլ ոչ թե դիվանագիտական ուղի հաստատելուն ուղղված մեսիջներ։

Ադրբեջանը դադարեցրել է Թեհրանում դեսպանատան գործունեությունը։

Ալիևի ռեժիմի կողմից շինծու մեղադրանքով ձերբակալվել են նաև ադրբեջանցի ականավոր կրոնական գործիչներ Հաջի Սեյրանը և Հաջի Մաթլաբը։ Ադրբեջանն այս կրոնական գործիչներին մեղադրում է իրանական լրտեսության մեջ։

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ Իրանը կարող է միանալ Թուրքիայի և Սիրիայի միջև հարաբերությունների կարգավորման բանակցություններին։