Իրանի ռազմական ոլորտի վերաբերյալ իրադարձություններ.Հենակետ

Իրանի ռազմական ոլորտի վերաբերյալ իրադարձություններ

• Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսսին մարտի 4-ին այցելել է Իրան։ Այցի ընթացքում նա բանակցություններ է վարել Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսիի, Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության ղեկավար Մոհամմադ Էսլամիի և արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահյանի հետ։ Այցը տեղի է ունեցել Իրանում հայտնաբերված մինչև 84 տոկոս հարստացված ուրանի մասնիկների մասին ԶԼՄ-ների հրապարակումների ֆոնին։

• ԱՄՆ-ը չի քննարկում Իրանի հետ միջուկային գործարքին վերադառնալու հարցը, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հերքել է Իրանի արտգործնախարարության խոսնակ Նասեր Կանանի Չաֆիի հայտարարությունները, թե երկու երկրները միջուկային համաձայնագրի վերաբերյալ հաղորդագրություններ են փոխանակել միջնորդների միջոցով։

• Գեներալ-մայոր Մոհամմադ Բաղերին հայտարարել է, որ Իրանն ունի բալիստիկ հրթիռներ, որոնք կարող են ոչնչացնել շարժվող ծովային օբյեկտները մինչև 1500 կմ հեռավորության վրա։

• Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը 2020 թվականի հոկտեմբերից հետո ավարտին է հասցրել ռուսական Սու-35 կործանիչների գնման գործարքը, սակայն ինքնաթիռի ուղղակի փոխանցման ամսաթիվը չի նշվում։

• Իրանում Shahed-136 կամիկաձե անօդաչու սարքերը համալրվել են հականավային մարտագլխիկներով։

• Իրանը նոր կործանիչի վրա հիմնված անօդաչու թռչող սարք է մշակում։ Հիմք է վերցվել Գահեր-313 կործանիչը։ Ինքնաթիռը նախատեսված է 910 կգ-անոց երկու ռումբ կամ «օդ-օդ» 6 հրթիռ տեղափոխելու համար։

• Իրանում ներկայացվել է առաջին հայրենական F-14 սիմուլյատորը։ Կործանիչի սիմուլյատորը ցուցադրվել է անձամբ Իրանի Իսլամական Հանրապետության ռազմաօդային ուժերի հրամանատար, գեներալ Համիդ Վահեդիին Սպահանի Շահիդ Բաբայի օդանավակայանում։ Համակարգը բաղկացած է չորս մասից։

• Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի ռազմածովային ուժերի հրամանատարը հայտարարել է, որ «Աշուրա» և «Թարիկ» դասի հրթիռային նավերը վերածվել են արձակման կայանների, որոնց հրթիռի հեռահարությունը կազմում է առնվազն 10 կմ և առավելագույն հեռահարությունը՝ ավելի քան 180 կմ։ Օվկիանոսային «Շահիդ Մահդավի» նավն ունի բոլոր տեսակի ուղղաթիռներ, անօդաչու թռչող սարքեր, արագընթաց հրթիռային կայաններ և հրթիռային, պաշտպանական և ռադիոտեղորոշիչ համակարգեր տեղափոխելու և շահագործելու հնարավորություն։ Բոլոր անհրաժեշտ սարքավորումներով և միջոցներով այս նավը պատրաստ է օվկիանոսային առաքելություններ իրականացնել՝ ապահովելով ծովային ուղիների կայուն անվտանգությունը և օգնություն ցուցաբերելով Իսլամական Հանրապետության և տարածաշրջանի երկրների առևտրային ու ձկնորսական նավատորմերին։

• Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը հասել է Իսրայելի ուղղությամբ բալիստիկ և թեւավոր հրթիռներ արձակելու կարողությանը Իրանի սրտում գտնվող լեռներում կառուցված բազաներից։

• Իսրայելական Haaretz հրատարակությունը հետաքննություն է անցկացրել Ադրբեջանին իսրայելական զենք մատակարարելու վերաբերյալ։ Նշվում է, որ Իսրայելի իշխանությունները թույլ են տվել ադրբեջանական Silk Way Airlines ավիաընկերությանը 2016 թվականից ի վեր իրականացվել է 92 չվերթ։ Թռիչքների աճը տեղի է ունեցել 2020 թվականին՝ ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ։

• Իսլամական հեղափոխության պահապանների ռազմաօդային ուժերի երկու հրթիռային բազաները, որոնք գտնվում են Թավրիզի մոտակայքում, այդ թվում՝ Սպահանի բազան, կարող են բալիստիկ հրթիռների օգնությամբ ոչնչացնել Ադրբեջանի Հանրապետության ռազմաօդային ուժերի ռազմաօդային բազաները, այդ թվում՝ Քուրդամիր և Նասոսնայա բազաները, եթե դրանք օգտագործվեն Իրանի վրա հարձակվելու նպատակով։

• Իրանի և Աֆղանստանի սահմանին բախվել են իրանցի սահմանապահներն ու թալիբները։ Իրանական և աֆղանական աղբյուրները գրում են, որ Իրանի Սիստան և Բելուջիստան նահանգի Միլաք սահմանային անցակետի մոտ տեղի է ունեցել փոխհրաձգություն։ Միջադեպի ընթացքում զոհեր և վիրավորներ չկան, բախումների պատճառները չեն հաղորդվում։

Իրանի ներքաղաքական զարգացումների մասին

• Նախագահ Ռաիսին հայտարարել է, որ դեղերի 97%-ն արտադրվում է Իրանում, ինչը լուրջ ձեռքբերում է։

• Իրանում թունավորման իրավիճակը սրվում է…Իրանում ավելի քան 150 դպրոցներում երեխաների մոտ աերոզոլային թունավորումներ են արձանագրվել: Թունավորումը սկսվել է մոտ երեք ամիս առաջ։ Վերջին օրերին աշխարհագրությունն ընդլայնվում է, զոհերի թիվը՝ ավելանում։ Երեկվա դրությամբ իրանական լրատվամիջոցները հայտնում են, որ առնվազն 1000 մարդ թունավորվել է: Նրանց ճնշող մեծամասնությունը ավագ և միջին տարիքի աղջիկներ են։ Ըստ երևույթին, թունավորման պատճառը թունավոր գազն է եղել, որն ինչ-որ կերպ թափանցում է ուսումնական հաստատություններ։

• Իրանի ոստիկանության գլխավոր վարչությունը հայտնել է, որ Իրանի դպրոցների և ուսանողական հանրակացարանների շուրջ պարեկային հսկողությունը կավելանա։ Ոստիկանությունը կիրականացնի այդ օբյեկտների շուրջօրյա պահպանություն։ Որոշումն ընդունվել է թունավորումների ալիքի ֆոնին, որը տարածվել է Իրանի կրթական հաստատություններով։

• Իրանի վեց նահանգներում հայտնաբերվել և ձերբակալվել են մի շարք անձինք՝ քիմիական գրգռիչ նյութեր պատրաստելու և դպրոցականներին և ուսանողներին բաժանելու համար։ Այս թիմի անդամներից մեկը թույնը մաքսանենգ ճանապարհով տեղափոխել է դպրոց՝ սեփական երեխայի օգնությամբ։

• ԱՄՆ կառավարության բյուջեի տեղեկատվական կայքի տվյալները ցույց են տալիս, որ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների «Համաշխարհային մեդիա գործակալությունը» 2023 թվականի մարտի 1-ից մինչև 2024 թ. համար փոխանցել է 86 հազար 400 ԱՄՆ դոլլարի չափով գումար Մասիհ Ալինեջադ ՝ Իրանի երկրի և ժողովրդի դեմ լայնածավալ քարոզչության համար: Մասիհ Ալինեջադը՝ անկարգություններ կազմակերպողներից մեկը, ով երկար տարիներ ապրում է Իրանից դուրս, ակտիվ է սոցիալական ցանցերում, հատկապես Instagram-ում և այդպիսով դրդում է իրանցի երիտասարդներին խախտել անվտանգությունը և անկարգություններ ստեղծել, մինչդեռ ինքը բնակվում է ԱՄՆ-ում։

• Իրանում սպանվել է ԻՀՊԿ-ի հրամանատարներից մեկը։ Տեղեկությունների համաձայն՝ Գորվե քաղաքում ԻՀՊԿ ստորաբաժանման հրամանատար Մուհամեդ Ռեզա Մոմենին սպանվել է զինված երիտասարդների կողմից։

Տարածաշրջանային ծրագրերի մասին

• Թեհրանը հաստատել է իր մասնակցությունը հաջորդ շաբաթ Մոսկվայում կայանալիք Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Սիրիայի հանդիպմանը։

• CNN. Ռուսաստանը Իրանին է ուղարկում Ուկրաինայում առգրավված ամերիկյան զենքը։ Ռուսաստանը ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի կողմից Կիևին տրամադրված գրավված զենքի և տեխնիկայի մի մասը փոխանցում է Իրան։ ԱՄՆ-ը կարծում է, որ Թեհրանը կփորձի պատճենել այն, CNN-ին ասել են խնդրին ծանոթ չորս անձինք: Իրանը նախկինում ցուցադրել է զենքի համակարգերի ստեղծման մեծ փորձ՝ հիմնված անցյալ հակամարտությունների ժամանակ գրավված ամերիկյան սարքավորումների վրա:

• ԱՄՆ-ի հետախուզական համայնքը չորեքշաբթի հրապարակել է իր տարեկան զեկույցը, որը գնահատում է անվտանգության սպառնալիքները, որոնց կհանդիպեն ԱՄՆ-ը 2023 թվականին։ Այս զեկույցում ներկայցվում է, որ «Իրանը կշարունակի սպառնալ ԱՄՆ-ի շահերին՝ Մերձավոր Արևելքում ամերիկյան ազդեցությունը վերացնելու, իր ազդեցությունը կայունացնելու, հարևան երկրներ ներթափանցելու և ռեժիմի սպառնալիքները նվազագույնի հասցնելու համար»:

• Վաշինգտոնի պատժամիջոցների ցուցակը Իրանի հետ կապված մոտ 40 կազմակերպություն, մի քանիսը գտնվում են Չինաստանում։ Պատժամիջոցներ են սահմանվել անօդաչու թռչող սարքերի արտադրության և գնման գործում Իրանին աջակցելու համար։

• ԱՄՆ-ը նոր պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի դեմ։ ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության արտաքին ակտիվների վերահսկողության գրասենյակը պատժամիջոցների ցանկում է ներառել 8 ֆիզիկական անձանց և 3 իրանական ընկերությունների անունները։ Ցուցակում ընդգրկված ընկերությունները պատժամիջոցների ցանկում ընդգրկվել են Իրանի Իսլամական Հանրապետության ոստիկանության հետ կապ ունենալու պատրվակով։

• ԱՄՆ-ն Իրաքին թույլ է տվել վճարել Իրանին 500 մլն դոլար գազի պարտքը. Իրաքի արտաքին գործերի նախարարի ԱՄՆ վերջերս կատարած այցի ժամանակ թույլտվություն է ստացվել Իրանին վճարել 500 մլն դոլար»,- հայտնել է Իրան-Իրաք Առևտրի պալատի գլխավոր քարտուղարը։ Իրաքի արտաքին գործերի նախարարության տվյալներով՝ Արաբական Հանրապետության ընդհանուր պարտքը Թեհրանին կազմում է մոտավորապես 18 մլրդ դոլար։

• Russia-Sky News-ին հրապարակման աղբյուրի համաձայն՝ հունվարի 10-ին և 12-ին իրանական նավահանգստից Ռուսաստանի դրոշով երկու բեռնատար նավ է մեկնել։ Նրանք տեղափոխել են մոտ 200 զենքի կոնտեյներ։ Նավերը կրել են մոտ 100 միլիոն փամփուշտ և մոտ 300 հազար պարկուճ։

• Իրանի «Guardium» հաքերային խումբը վաճառքի է հանել ավելի քան 250 միլիոն ամերիկացիների անձնական տվյալներ։ ԱՄՆ 250 միլիոն քաղաքացիների և T-MOBILE-ի 70 միլիոն օգտատերերի տեղեկատվությունը կոտրել են։

• Թուրքիայի արտգործնախարարը շնորհակալություն է հայտնել Իրանին երկրաշարժի ժամանակ իրենց կատարած օգնության համար։

• «Ալ Ջազիրա» հեռուստաալիքը, հղում անելով իրանցի պաշտոնյաներին, հաղորդում է, որ Իրանը եվրոպական երկրի միջոցով ուղարկել է փաստաթղթեր, որոնք պարունակում են Իսրայելի միջուկային, կենսաբանական և քիմիական զենքի պահեստների քարտեզներ և պատկերներ: Նկարների մեծ մասը արված են գետնից (գաղտնի հետախուզություն), այլ ոչ թե արբանյակներից։

• Չինաստանի միջնորդությամբ Իրանը և Սաուդյան Արաբիան վերականգնել են դիվանագիտական հարաբերությունները։ Պաշտոնական Պեկինը Իրանի և Սաուդյան Արաբիայի հաշտեցումը ներկայացրել է որպես խաղաղության հաղթանակ։ Երկու երկրների հարաբերությունները խզվեցին 2016 թվականին, երբ Սաուդյան Արաբիայում մահապատժի ենթարկվեց շիա հոգեւորականը, իսկ հետո Թեհրանում ավերվեց Սաուդյան Արաբիայի դեսպանատունը։ Ավելի վաղ Չինաստանը պատրաստակամություն էր հայտնել միջնորդի դեր ստանձնել նաև Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև

• Իրանը ակնկալում է հսկայական արտարժույթի ռեսուրսներ ստանալ Պարսից ծոցի երկրներից։ Իրանի եւ Սաուդյան Արաբիայի միջեւ դիվանագիտական հարաբերությունների վերականգնմամբ ԱՄԷ-ով մեծ քանակությամբ արտարժութային ռեսուրսներ կհոսեն Իրան։

• Որոշ տեղեկությունների համաձայն՝ Սաուդյան Արաբիան Իրան-Սաուդյան համաձայնագրի շրջանակներում համաձայնել է դադարեցնել Իրանին ահաբեկող խմբավորումներին աջակցելը։ Որոշվել է նաև վերացնել սաուդյան շիաների նկատմամբ սահմանափակումները և թույլ տալ նրանց մեկնել Մաշհադ: Այս համաձայնագրում իր ուրույն տեղն ունի Եմենի հարցը։

• Իսրայելի նախկին վարչապետ Նաֆթալի Բենեթ.հայտարարել է, որ Սաուդյան Արաբիայի և Իրանի հարաբերությունների վերականգնումը լուրջ և վտանգավոր իրադարձություն է Իսրայելի համար և քաղաքական հաղթանակ Իրանի համար։ Մահացու հարված է Իրանի դեմ տարածաշրջանային կոալիցիա ստեղծելու ջանքերին։

• Իրաքի խորհրդարանական «Ալ-Ֆաթահ» կոալիցիայի նախագահը հայտարարել է, որ ահաբեկչությունը չէր ոչնչացվի, եթե չլիներ Իրանի աջակցությունը։

• Մարոկկոյի հետախուզության տնօրենի խոսքով՝ Իրանը փորձում է մեծացնել իր ներկայությունը Հյուսիսային Աֆրիկայի տարածաշրջանում և Սահարայի տարածաշրջանում։

• Բաքուն հերքել է Իրանին հարվածների համար Իսրայելին օդանավակայաններ տրամադրելու մասին տեղեկատվությունը։