«Փաստ» օրաթերթը գրում է«Ազգային ժողովում Հայաստանի վարչապետի ելույթով, նաև նրա թիմի ներկայացուցիչների ելույթներով ու հարցազրույցներով բացահայտվեց այն, ինչը վերջին տարիներին էր տեղի ունենում: Խոսքն Արցախն Ադրբեջանին տալու գործընթացի մասին է: Մասնավորապես, Արցախի կարգավիճակի նշաձողն իջեցնելը հենց այդ մասին էր:
«Փաստի» հետ զրույցում այս մասին նշել է Արցախի ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության քարտուղար, ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Վահրամ Բալայանը: «Փորձ է արվում ինչ-որ ձևով հիմնավորել վերոնշյալը, այդ թվում՝ ասել, թե իբրև միջազգային հանրությունն է պահանջում: Իրականում միջազգային հանրություն հասկացողությունը շատ բազմաբովանդակ ու բազմաշերտ է. երբեք չի եղել ու չի կարող լինել այնպես, որ միջազգային հանրությունը միակարծիք լինի: Այս կամ այն երկրի կամ միջազգային կառույցի մոտեցմանը հղում անելով՝ հիմնավորումներ ներկայացնելը ու դրանով սեփական անկարողությունը ինչ-որ ձևով փարատելու փորձը ճիշտ չէ, մեզ լավ տեղ չի տանի: Իրականում այս ասպարեզում աշխատանք կա անելու, որովհետև ամեն ինչ կորած չէ: Աշխատելու պարագայում հնարավոր է այս պահին գոնե եղածը պահել»,- ասաց նա՝ շեշտելով, որ պետության ղեկավարը պետք է ունենա սկզբունք, մոտեցումներ և հարցի լուծման նպատակաուղղված քայլեր:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի գործող իշխանության պարագայում վերոնշյալ հնարավորությանը՝ Բալայանը շեշտեց, որ նշվածը պետք է դիտարկել տեսանելի իրողությունների համատեքստում: «Արցախի կորուստ, ՀՀ տարածքների մի մասի գրավում, ինչի մասին անգամ իշխող վարչախումբն է հայտարարում, նույնիսկ թիվ են հրապարակում: Սա այն սկիզբն է, որը կա, ու, ցավոք, հեռանկարում ոչ մի լավ բան այս տեսանկյունից չենք կարող տեսնել: Մինչդեռ կյանքն ապացուցեց, որ մեր ռեսուրսների հաշվին մենք ի զորու էինք երկրի սահմանները պահել: Խոսքս վերջին 26 տարիներին՝ պատերազմի ավարտից հետո՝ 1994-ից մինչև 2018 թվականն ընկած ժամանակահատվածի մասին է: Համենայն դեպս, բոլոր բացասական կողմերով հանդերձ, վերոնշյալը նորմալ կազմակերպվում էր: Ու հիմա փորձել հակառակը ասել, ներկայացնել, թե մենք անզոր ենք այդ ամենի դեմ կանգնել, ճիշտ չէ: Իհարկե, ոչ ոք չի ցանկանում, որ պատերազմ լինի, ոչ ոքի դա պետք չէ: Իսկապես հարևան երկրների ու ժողովուրդների միջև պետք է խաղաղ գոյակցություն լինի, ինչն անհրաժեշտություն է: Խնդիրն այն է, սակայն, որ դրանից ավելի բարձր է սեփական հայրենիքում մարդու ազատ ապրելու իրավունքը: Վերջիվերջո, տվյալ պարագայում Արցախում 5000 տարի հայ մարդը արարել է, ստեղծել, մինչդեռ այսօր անգամ գերեզմաններն են քանդվում, հայկական տառերն են ջնջում՝ ասելով, թե «դրանք ոչ թե հայկական, այլ աղվանական են»:
Այս իշխանություններն անընդհատ հայտարարում են, թե «խաղաղության օրակարգ» են բացում»,ասաց նա՝ շեշտելով, որ մյուս կողմից հարց է առաջանում՝ դիմացինն արդյո՞ք ուզում է այդ «խաղաղության օրակարգը:
«Ինչպե՞ս հասկանալ, երբ հայտարարված «խաղաղության օրակարգին» զուգահեռ՝ ականանետերով, ինքնաձիգերով հարվածում են, ԱԹՍ-ներ են օգտագործում, նոր տարածքներ գրավում: Կամ՝ ինչպե՞ս հասկանալ անընդհատ հնչող այն սպառնալիքները, որ «եթե Մեղրիի ճանապարհը չտաք, մեկ է, այն վերցնելու ենք»: Իրականում իրար հակասող իրողություններ ենք տեսնում: Նման պարագայում ձևացնելը, թե այս ամենը չես տեսնում, ու այսպես «խաղաղություն» բերելը իրականում ինքնասպանության նման մի բան է: Սա նշանակում է՝ հանրությանը նորից պատրանքների գիրկը մղել: Փորձում են համոզել, թե մեզ խաղաղ ներկայացնելով՝ ամեն ինչ լավ է լինելու, բայց այդպես չի լինում: Պատմության մեջ չկա մի այնպիսի դրվագ, երբ մի ժողովուրդն ասում է՝ ես խաղաղ եմ լինելու, իսկ մյուսն ասում՝ քեզ սպանելու եմ, այդպիսով պատերազմն ավարտվում է: Այս մոտեցումներն ու մեթոդիկան պետք է փոխել: Խաղաղությունն անհրաժեշտություն է, բայց խաղաղության հասնելու համար այլ ճանապարհով պետք է գնալ»:
ՀՀ իշխանությունների գործողությունների վերաբերյալ Արցախից հնչող կոշտ հայտարարությունների համատեքստում, դիտարկելով նաև Արցախում առկա ընդհանուր տրամադրությունները, Վ. Բալայանը շեշտեց. «Իսկապես բարդ ժամանակներ ենք ապրում, ինչը պայմանավորված է տարբեր գործոններով՝ աշխարհաքաղաքական զարգացումներ, վատ հարևանի առկայություն: Բայց մեզ համար ամենավտանգավորը և թևաթափ անողը ՀՀ օրվա իշխանությունների կեցվածքն է, ինչի մասին նորից խոսելու անհրաժեշտություն չկա՝ ամեն ինչ առավել քան ակնհայտ է: Այստեղ ժողովրդին դա է մտահոգում, և հենց այդ հանգամանքն է թևաթափ անում: Նորից վերադառնամ 1988-1994 թթ. իրադարձություններին: Երբ ՀՀ-ից անգամ 5 մարդ էր օգնության գալիս, այդ հինգը մեզ համար 5000 էր դառնում: Սփյուռքից մի մարդ էր գալիս, մարդկանց թվում էր, թե միանգամից հազարը եկան: Դա մարդկանց ոգևորում էր, հասկանում էին, որ մենակ չեն: Ժողովրդին մենակ չթողնելու հանգամանքը կարևոր է, սա է ճանապարհը, որով պետք է գնանք: Դրա համար մենք պետք է շարունակենք խոսել Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդի հետ, որովհետև նույն ժողովրդին ՀՀ-ում ասում են, որ «եթե Ղարաբաղից հրաժարվենք, խաղաղության օրակարգ սկսենք, Հայաստանի համար ամեն ինչ լավ է լինելու»:
Մեր ընկերներից մեկն ասաց՝ Արցախը ՀՀ-ի համար զրահաբաճկոն է, երբ այդ զրահաբաճկոնը հանում ենք, դառնում ենք մերկ, խոցելի: Պետք է որպես օրինակ վերցնել 2530 տարվա այն ժամանակահատվածը, երբ մենք միակամությամբ հաջողեցինք, լուծեցինք մեր առաջ կանգնած մարտահրավերները: Մեր ժողովրդի կամքի դրսևորումը արդեն այսօր առկա վտանգների ու մարտահրավերների դեմն առնելու ձևը կլինի: Խոսքը միակամության մասին է՝ Արցախի Հանրապետություն, Հայաստանի Հանրապետություն և Սփյուռք: Այնպես չէ, որ մենք թույլ ժողովուրդ ենք, մենք այդ հնարավորությունն ունենք: Պարզապես պետք է կարողանանք մեր ուժերը մեկտեղել, մեկ խոսքի գալ: Սա է կարևորը, որը պետք է իրականացնել, ու արդյունքում անպայման կհաջողենք»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
